Mieczysław Gryza, znany również pod pseudonimem Mietal, był wybitną postacią w polskim rzemiośle artystycznym. Urodził się 25 lutego 1956 roku w Górze Śląskiej, gdzie rozpoczął swoją twórczą przygodę z metaloplastyką i złotnictwem. Jego prace, które zdobyły uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą, charakteryzowały się niezwykłą precyzją oraz unikalnym stylem, które zyskały wielu entuzjastów.
Gryza był nie tylko utalentowanym złotnikiem, ale również projektantem biżuterii i rzeźbiarzem. Jego twórczość na stałe wpisała się w historię polskiej sztuki artystycznej. Zmarł 12 marca 2019 roku w Poznaniu, jednak jego dziedzictwo artystyczne pozostaje żywe w sercach miłośników jego dzieł.
Edukacja
Mieczysław Gryza ukończył swoje studia na Wydziale Technologii Drewna Akademii Rolniczej w Poznaniu, gdzie już w trakcie nauki zyskał reputację osoby o awangardowym podejściu. Jego styl oraz oryginalność wyróżniały go na tle innych studentów, co przejawiało się m.in. w jego nietypowym stroju oraz w noszeniu na plecach dużego jeleniego poroża.
Pracę magisterską Gryzy zatytułowaną „Możliwości wykorzystania drewna do produkcji biżuterii” można uznać za niezwykle innowacyjną. Co ciekawe, zalążek tej pracy składał się jedynie z jednego słowa: „Są”, które otaczały liczne zdjęcia biżuterii stworzonej z drewna przez niego samego. Jako materiał do swoich dzieł wybrał czarny dąb kopalny, który wykorzystywał również w swoich późniejszych projektach, pozyskując go z torfowisk, żwirowni oraz kopalni.
W 1988 roku Gryza uzyskał tytuł czeladnika w złotnictwie, realizując swoje aspiracje w jubilerstwie w poznańskiej Izbie Rzemieślniczej.
Działalność zawodowa i artystyczna
Mieczysław Gryza rozpoczął swoją karierę artystyczną w klubie filmowym „AKF Profil”, kiedy jeszcze uczęszczał do liceum. W 1973 roku zdobył tytuł autora najbardziej kontrowersyjnych pomysłów filmowych.
Po kilku latach, w latach 1992-1996, pełnił rolę projektanta biżuterii w przedsiębiorstwie „Polsrebro”. Następnie, od 1996 roku, rozpoczął własną działalność w zakresie metaloplastyki, eksplorując to pojęcie w szerokim kontekście. Gryza prowadził własną pracownię artystycznych form użytkowych, tworząc dzieła w ramach sztuki elitarnej oraz instalacji interpersonalnych, które sprzyjały interakcji z widzem. Jego prace obejmowały tzw. sztukę intymną, stale wykorzystując nowoczesne technologie oraz innowacyjne rozwiązania.
Artysta aktywnie uczestniczył w konkursach sztuki złotniczej. Jego prace często kwalifikowane były do wystaw wyróżnionych prac konkursowych, co świadczy o jego uznaniu w środowisku artystycznym. Organizował również nietypowe happeningi oraz pokazy, jak na przykład projekcje filmów, które określał jako „festiwout”. Odbywały się one w opuszczonych zakątkach miasta, z towarzyszącą ścieżką audio nadawaną przez radio, a widzowie mogli korzystać z kajaków, rowerów wodnych lub żaglówek.
Niektóre z jego rzeźb były prezentowane w nietypowy sposób, wisząc nad poznańskim deptakiem (ul. Półwiejska) na linach rozciągniętych z okna jego mieszkania. Gryza był aktywnym członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP) oraz Stowarzyszenia Twórców Form Złotniczych (STFZ), co podkreśla jego zaangażowanie w polskie życie artystyczne.
Nagrody
Mieczysław Gryza zdobył liczne nagrody w międzynarodowych konkursach sztuki złotniczej, co potwierdza jego wyjątkowy talent i kreatywność w tej dziedzinie.
- W 2005 roku, podczas XIV Międzynarodowego Konkursu Sztuki Złotniczej w Legnicy pod hasłem „DEKONSTRUKCJA – REKONSTRUKCJA”, jego praca została wyróżniona oraz zakwalifikowana do wystawy,
- W 2006 roku, udział w XV Międzynarodowym Konkursie Sztuki Złotniczej w Legnicy tematycznym „SKANDAL” również zakończył się wyróżnieniem oraz zakwalifikowaniem jego pracy do wystawy,
- W tym samym roku, jego dzieło zostało docenione na Konkursie Sztuki Złotniczej organizowanym przez YES pt. „ĆWIERĆ”, uzyskując podobne wyróżnienie,
- 2007 rok to kolejny sukces w Konkursie Pałacu w Dobrzycy, gdzie jego praca znalazła uznanie,
- W 2008 roku, XVII Międzynarodowy Konkurs Sztuki Złotniczej w Legnicy, pod hasłem „EXLUSIVE”, przyniósł kolejne wyróżnienie oraz kwalifikację do wystawy,
- Również w 2008 roku, zorganizowano wystawę jego prac w poznańskiej Palmiarni,
- W 2009 roku, na XVIII Międzynarodowym Konkursie Sztuki Złotniczej w Legnicy „DEKADENCJA”, Mieczysław zdobył prestiżową nagrodę im. Joachima Sokólskiego za pracę „Bąk fuj” wykonaną z 1 kg srebra, ufundowaną przez Fundację Polskiej Sztuki Nowoczesnej,
- W 2011 roku, biorąc udział w XX Międzynarodowym Konkursie Sztuki Złotniczej w Legnicy, jego praca została wyróżniona oraz zakwalifikowana do wystawy w kategorii „SEXY”,
- W 2012 roku, Mieczysław zdobył Nagrodę Specjalną Organizatorów na XXI Międzynarodowym Konkursie Sztuki Złotniczej w Legnicy, pod hasłem “RYTUAŁ”, za jego twórczą odwagę i nowatorstwo, co przyniosło mu „Srebrną Ostrogę” oraz 1 kg srebra. Dodatkowo, przedstawiona została praca multimedialna ilustrująca to dzieło,
- W 2013 roku, jego praca ponownie uzyskała wyróżnienie i kwalifikację do wystawy w XXII Międzynarodowym Konkursie Sztuki Złotniczej w Legnicy, tym razem tematycznym „BUNT”,
- 2016 rok przyniósł kolejne wyróżnienie w XXV Międzynarodowym Konkursie Sztuki Złotniczej w Legnicy pod hasłem „MIASTO”, gdzie jego praca została również zakwalifikowana do wystawy,
- W 2017 roku, na XXVI Międzynarodowym Konkursie Sztuki Złotniczej w Legnicy, jego dzieło zdobyło wyróżnienie w tematyce „TOŻSAMOŚĆ”,
- W 2018 roku, Mieczysław został doceniony w XXVII Międzynarodowym Konkursie Sztuki Złotniczej w Legnicy za swoją pracę w kategorii „ILUZJA”, która również zdobyła wyróżnienie i kwalifikację do wystawy.
Przypisy
- Poznań: Nie żyje Mieczysław Gryza, pseudonim Mietal. Metaloplastyk od 30 lat tworzył w Wielkopolsce. gloswielkopolski.pl. [dostęp 01.04.2019 r.]
- naszemiasto.pl – Mieczysław Gryza wziął w posiadanie niebo nad deptakiem
- a b c d wiadomosci24.pl – Mieczysław Gryza – artysta nietuzinkowy
- Agata Drogowska, Człowiek z żelaza, Metalowa kiełbasa i dzwon, Wysokie obcasy, Nr 17 (109), 28.04.2001 r., str. 54
- Portal Wielkopolski Wschodniej – Kino na wodzie
- http://poznan.gazeta.pl – Projekcja filmu pod gołym niebem w Promnie
- http://poznan.gazeta.pl – Poznańskie zapowiedzi kulturalne
- Natalia Mazur, Michał Danielewski, Radosław Nawrot, Michał Wybieralski, Zrób to w Poznaniu!, Przewodnik alternatywny, Biblioteka Gazety Wyborczej, str. 70
- a b Słownik biograficzny, Związek Polskich Artystów Plastyków, Polska sztuka użytkowa, Okręg wielkopolski, Poznań, 2005
- www.rp.pl – Na film wszędzie, byle nie do kina
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Karol Kulczycki | Jarosław Gromadziński | Valentin Triller | Radosław Kałużny | Jerzy Piekalski | Liliana ZagackaOceń: Mieczysław Gryza