Mobbing w pracy – co to jest i jak go rozpoznać?

Co to jest mobbing w pracy?

Mobbing w miejscu pracy to poważne i długotrwałe zjawisko, definiowane jako uporczywe nękanie pracownika, w tym zastraszanie. Osoba doświadczająca mobbingu często zmaga się z obniżonym poczuciem własnej wartości zawodowej, stając się celem poniżania, ośmieszania lub wykluczenia z grupy współpracowników. Ta forma przemocy psychicznej wywiera niezwykle negatywny wpływ na ofiarę, niosąc ze sobą poważne konsekwencje, takie jak problemy ze zdrowiem i trudności w dalszym rozwoju kariery zawodowej. Krótko mówiąc, mobbing po prostu niszczy życie.

Jak zdemaskować mobbera? Kluczowe strategie i porady

Jakie są definicje mobbingu w Kodeksie Pracy?

Kodeks Pracy bardzo dokładnie definiuje mobbing jako ciągłe i długotrwałe działania nakierowane przeciwko pracownikowi. Ten rodzaj przemocy w miejscu pracy charakteryzuje się nękaniem i zastraszaniem, a jego częstym celem jest podważenie poczucia własnej wartości ofiary. Mobbing obejmuje poniżanie, ośmieszanie, a także izolowanie pracownika, co w efekcie może prowadzić do jego wykluczenia z zespołu. Co istotne, artykuł 94(3) wspomnianego kodeksu nakłada na pracodawcę istotny obowiązek: aktywne przeciwdziałanie zjawisku mobbingu w środowisku pracy. Jest to jego bezwzględny obowiązek prawny, mający na celu ochronę pracowników przed negatywnymi skutkami tego zjawiska.

Psychologiczne sposoby obrony przed mobbingiem – skuteczne techniki

Jak rozpoznać mobbing w miejscu pracy?

Rozpoznanie mobbingu wymaga dużej dozy spostrzegawczości. Zwracaj uwagę na powtarzające się, negatywne zachowania, które celowo godzą w konkretną osobę w pracy. Istotne jest, aby te ataki były regularne i długotrwałe. Czym właściwie jest mobbing? To może być na przykład:

• nieuzasadniona krytyka,
• rozpowszechnianie fałszywych plotek na temat pracownika,
• publiczne upokarzanie,
• wyśmiewanie,
• izolowanie od reszty zespołu,
• ignorowanie,
• w skrajnych przypadkach nawet groźby i zastraszanie.

Chcąc odróżnić mobbing od zwykłych sprzeczek, oceń natężenie i częstotliwość tych negatywnych działań. Sporadyczne konflikty, które szybko mijają, nie kwalifikują się jako mobbing. Kluczowa jest baczna obserwacja atmosfery w miejscu pracy. Nie wahaj się interweniować, gdy dostrzeżesz systematyczne nękanie. Dogłębna analiza sytuacji, w połączeniu z próbą zrozumienia motywacji sprawcy, ułatwi identyfikację mobbingu. Działania te mają na celu przede wszystkim poniżenie ofiary, często dążąc do podważenia jej wizerunku w firmie lub wykluczenia z grona współpracowników. Tego typu praktyki mają bardzo negatywny wpływ na samopoczucie i wydajność pracownika.

Jakie są zachowania mobbera?

Zachowania typowe dla mobbera charakteryzują się uporczywością i długotrwałością, a ich głównym celem jest:

• upokorzenie ofiary,
• wystawienie jej na pośmiewisko,
• zastraszenie,
• doprowadzenie do izolacji.

Często sięgają oni po narzędzie bezzasadnej krytyki, rozsiewają plotki i posługują się ironicznymi uwagami, ignorując jednocześnie zdanie innych. Nierzadko zlecają oni zadania:

• pozbawione sensu,
• wręcz absurdalne,
• czasem nawet niemożliwe do wykonania,
• upokarzające.

Atmosferę strachu potęgują groźby i zastraszanie. Wykorzystując hierarchię w organizacji, mobberzy starają się kontrolować swoją ofiarę. Ta forma przemocy psychicznej prowadzi do chronicznego stresu i poważnych problemów psychicznych u osoby poddawanej mobbingowi. W konsekwencji, mobbing rujnuje zarówno życie zawodowe, jak i osobiste.

Jakie są przykłady mobbingu w miejscu pracy?

Przejawy mobbingu mogą przybierać różnorodne formy, ale ich cel pozostaje niezmienny: poniżenie, ośmieszenie lub izolacja osoby w miejscu pracy. Często spotykamy się z sytuacją:

• bezpodstawnej krytyki, nawet gdy praca jest wykonywana bez zarzutu,
• publicznego upokarzania w obecności współpracowników czy klientów,
• rozpowszechniania plotek i nieprawdziwych informacji dotyczących życia osobistego lub kompetencji zawodowych ofiary,
• izolacji od zespołu, przejawiającej się ignorowaniem, unikaniem kontaktów czy wykluczaniem z istotnych spotkań i projektów,
• wyśmiewania, uszczypliwych komentarzy, mających na celu zdyskredytowanie,
• zlecania bezsensownych zadań, nierealnych do wykonania, lub prac znacznie poniżej kwalifikacji pracownika,
• gróźb utraty pracy, szantażu lub innych form zastraszania służących wywołaniu strachu i podporządkowania,
• molestowania psychicznego i werbalnego, obejmującego obelgi i wyzwiska.

Ważne jest, aby pamiętać, że aby mówić o mobbingu, te negatywne zachowania muszą być systematyczne i długotrwałe.

Portret psychologiczny ofiary mobbingu – cechy i skutki

Czy mobbing występuje we wszystkich środowiskach pracy?

Tak, mobbing może wystąpić absolutnie wszędzie, niezależnie od tego, gdzie jesteś zatrudniony. Nie ma znaczenia branża, rozmiar przedsiębiorstwa ani panująca w nim kultura – ten problem może dotknąć każdego, od wielkich korporacji po kameralne firmy rodzinne, a nawet instytucje sektora publicznego. Chociaż samo miejsce pracy nie determinuje występowania mobbingu, charakter wykonywanej pracy ma ogromne znaczenie, wpływając na jego formy i częstotliwość. Na przykład, w organizacjach o silnej strukturze hierarchicznej, takich jak policja czy wojsko, mobbing będzie przybierał inne formy niż w przedsiębiorstwach prywatnych. Niezależnie jednak od specyfiki danego miejsca pracy, mobbing pozostaje poważnym problemem, zagrażającym każdemu pracownikowi, bez względu na zajmowane stanowisko czy długość stażu pracy.

Jak mobbing wpływa na ofiary?

Mobbing to prawdziwy dramat dla ofiar, odciskający się bolesnym piętnem zarówno na ich psychice, jak i kondycji fizycznej. Osoby doświadczające nękania w miejscu pracy często zmagają się z wieloma trudnościami. Na szali stawiają wiarę w swoje możliwości, zamykają się w sobie, stają się podejrzliwe i unikają kontaktów międzyludzkich. To podkopuje ich poczucie bezpieczeństwa, co ma dalekosiężne konsekwencje w sferze zawodowej i osobistej. Ale jakie konkretnie są te psychiczne rany zadawane przez mobbing?

Przede wszystkim drastycznie spada samoocena. Ofiary zaczynają kwestionować swoje kompetencje i wartość. Często towarzyszy im dojmujące uczucie osamotnienia i izolacji społecznej, co jeszcze bardziej pogłębia negatywne emocje. Stany lękowe, napady paniki i depresja to niestety chleb powszedni dla osób doświadczających przemocy psychicznej w pracy. Pojawiają się:

• problemy z koncentracją,
• wszechogarniający niepokój,
• brak motywacji do działania.

Długotrwały, silny stres może z kolei wywołać poważne zaburzenia, w tym zespół stresu pourazowego (PTSD). Mobbing nie oszczędza również zdrowia fizycznego pracowników. Stres i napięcie kumulują się, dając o sobie znać poprzez różnorodne dolegliwości. Często pojawiają się problemy ze snem, takie jak uporczywa bezsenność lub nawracające koszmary senne. Ofiary nękania mogą cierpieć z powodu:

• nieustannych bólów głowy,
• problemów gastrycznych,
• wrzodów żołądka.

Osłabienie organizmu i chroniczne zmęczenie to kolejne powszechne symptomy. Co gorsza, długotrwały stres podnosi ryzyko wystąpienia poważnych schorzeń, w tym zaburzeń układu krążenia, chorób autoimmunologicznych, a nawet nowotworów. Niestety, długotrwałe nękanie wywiera dewastujący wpływ na całe życie ofiary. Może prowadzić do trwałych zmian w osobowości i poważnych problemów w relacjach z innymi. Częstym scenariuszem jest całkowite wycofanie się osoby mobbingowanej z życia społecznego i rezygnacja z aktywności zawodowej. Osoba, która przez długi czas doświadczała mobbingu, zazwyczaj potrzebuje specjalistycznej terapii i profesjonalnego wsparcia, aby odzyskać psychiczną równowagę i poczucie własnej wartości. Nierzadko negatywne skutki odczuwalne są przez wiele lat, znacząco obniżając komfort i satysfakcję z życia, manifestując się np. trudnościami w budowaniu i utrzymywaniu bliskich relacji.

Jakie są psychiczne skutki mobbingu dla pracowników?

Psychologiczne konsekwencje mobbingu są druzgocące i dotkliwie ranią ofiary. Osoby doświadczające nękania często zmagają się z:

• paraliżującym lękiem,
• głęboką depresją, co w konsekwencji drastycznie obniża ich poczucie własnej wartości,
• poczucie bezradności i beznadziei, utrudniając koncentrację i wykonywanie codziennych obowiązków,
• problemami ze snem, które dodatkowo osłabiają organizm,
• ryzykiem poważnych zaburzeń psychicznych, takich jak nerwica, zaburzenia lękowe, a nawet zespół stresu pourazowego (PTSD).

W skrajnych przypadkach, oddziaływanie na psychikę jest tak głębokie, że niezbędna staje się interwencja specjalistów – psychologów i psychiatrów, którzy mogą zaoferować wsparcie i pomoc. Poczucie izolacji, które często towarzyszy mobbingowi, dodatkowo pogłębia negatywne skutki i opóźnia powrót do psychicznej równowagi. Z tego powodu szybka reakcja na mobbing jest niezwykle istotna, ponieważ minimalizuje negatywny wpływ na zdrowie psychiczne.

Jak reagować na poniżanie w pracy? Porady i wskazówki

Jakie skutki zdrowotne niesie mobbing dla pracowników?

Mobbing ma poważny, negatywny wpływ na kondycję fizyczną pracowników. Długotrwałe wystawienie na stres związanego z nękaniem w pracy nierzadko prowadzi do:

• problemów ze snem,
• nawracających bólów głowy,
• zaburzeń trawienia,
• osłabienia systemu immunologicznego, co sprawia, że stają się one bardziej podatne na infekcje,
• podwyższonego ryzyka rozwoju chorób układu krążenia.

Co więcej, negatywnie wpływa na przebieg ewentualnych, już istniejących schorzeń. Osoba doświadczająca mobbingu często zmuszona jest skorzystać ze zwolnienia lekarskiego, a konsultacje ze specjalistami, takimi jak psycholog czy psychiatra, stają się koniecznością. Należy przy tym pamiętać o gromadzeniu dokumentacji medycznej, która, zawierając zaświadczenia lekarskie i rachunki za leki, stanowi istotny dowód na uszczerbek poniesiony na zdrowiu.

Jakie są skutki długotrwałego nękania w pracy?

Długotrwałe nękanie w miejscu pracy wywiera ogromny wpływ na ofiarę, odbijając się zarówno na jej psychice, jak i kondycji fizycznej. Przewlekły stres, będący nieodłącznym elementem mobbingu, może prowadzić do:

• głębokiej depresji,
• zaburzeń lękowych,
• znacznego obniżenia poczucia własnej wartości.

Osoby doświadczające mobbingu często zmagają się z problemami z koncentracją, co wpływa na ich codzienne funkcjonowanie. Ich pamięć bywa zawodna, a sen zakłócony – pojawia się uporczywa bezsenność lub nawracające koszmary senne. Fizyczne konsekwencje mobbingu to:

• uciążliwe bóle głowy,
• dolegliwości żołądkowe,
• osłabienie układu odpornościowego,
• podatność na różnego rodzaju infekcje,
• wzrost ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.

Długotrwałe doświadczanie mobbingu nieuchronnie prowadzi do wypalenia zawodowego, co w konsekwencji znacząco utrudnia znalezienie nowej pracy. To zamknięte koło, z którego trudno się wydostać.

Jakie obowiązki ma pracodawca wobec mobbingu?

Kodeks Pracy, konkretnie artykuł 94(3), nakłada na pracodawcę obowiązek aktywnego przeciwdziałania mobbingowi. Oznacza to, że powinien nie tylko unikać sytuacji sprzyjających takiemu zachowaniu, ale również reagować niezwłocznie na każde zgłoszenie. Jakie konkretne kroki powinien podjąć pracodawca, aby efektywnie walczyć z tym zjawiskiem?

• wdrożenie spójnej polityki antymobbingowej – chodzi o stworzenie i konsekwentne stosowanie procedur, które precyzyjnie definiują, czym jest mobbing, określają zasady zgłaszania podejrzeń i przewidują sankcje dla osób dopuszczających się takich praktyk,
• regularne szkolenia dla pracowników – mające na celu podnoszenie świadomości w zakresie mobbingu. Pracownicy muszą rozumieć, na czym polega to zjawisko, jakie są jego objawy i potencjalne skutki. Należy ich również wyposażyć w wiedzę o tym, jak reagować w przypadku doświadczenia lub bycia świadkiem mobbingu,
• monitorowanie atmosfery w miejscu pracy – dbałość o pozytywne relacje między pracownikami oraz szybka reakcja na wszelkie sygnały ostrzegawcze są kluczowe. Pogorszenie atmosfery może bowiem prowadzić do niepotrzebnych konfliktów i napięć,
• po otrzymaniu zgłoszenia o mobbingu, pracodawca ma obowiązek podjęcia działań wyjaśniających i dyscyplinarnych – rzetelne dochodzenie w takiej sprawie jest absolutnie niezbędne. Potwierdzenie wystąpienia mobbingu powinno skutkować adekwatnymi konsekwencjami dla sprawcy. Konsekwencje te mogą być różne, od upomnienia i nagany, poprzez kary finansowe, aż po zwolnienie z pracy w najpoważniejszych przypadkach,
• pracodawca może powołać specjalną komisję antymobbingową, która będzie odpowiedzialna za przyjmowanie i rozpatrywanie skarg.

Nadrzędnym celem wszystkich tych działań jest stworzenie bezpiecznego i komfortowego środowiska pracy, w którym nikt nie będzie narażony na nękanie.

Skutki mobbingu dla pracownika – wpływ na zdrowie i życie osobiste

Jak można przeciwdziałać mobbingowi w miejscu pracy?

Przeciwdziałanie mobbingowi to kompleksowe wyzwanie, które wymaga zarówno działań profilaktycznych, jak i zdecydowanej interwencji w przypadku wystąpienia problemu. Kluczem do sukcesu są efektywne strategie, które realnie wpływają na poprawę atmosfery w miejscu pracy i skutecznie chronią pracowników przed negatywnymi zjawiskami.

Fundamentem każdego efektywnego programu antymobbingowego powinna być dobrze opracowana polityka, która jednoznacznie definiuje mobbing i precyzuje procedury postępowania w przypadku jego wykrycia. Oprócz tego, niezwykle istotne jest:

• regularne prowadzenie szkoleń dla pracowników na wszystkich szczeblach, w tym dla kadry zarządzającej, aby budować kulturę wzajemnego szacunku i podnosić świadomość na temat tego zjawiska,
• otwarta komunikacja, będąca podstawą zdrowego środowiska pracy,
• monitorowanie atmosfery, a w przypadku pojawienia się jakichkolwiek sygnałów wskazujących na mobbing, konieczna jest natychmiastowa i stanowcza reakcja, aby zapobiec eskalacji konfliktu,
• zapewnienie ofiarom mobbingu profesjonalnego wsparcia, zarówno psychologicznego, jak i prawnego,
• ponoszenie konsekwencji postępowania sprawców.

Tylko wspólnymi siłami możemy skutecznie przeciwdziałać mobbingowi i tworzyć środowisko pracy wolne od przemocy.

Co to jest polityka antymobbingowa?

Polityka antymobbingowa to zbiór kluczowych zasad i procedur, których nadrzędnym celem jest prewencja mobbingu w środowisku pracy. Ponadto, precyzuje ona działania podejmowane w sytuacjach, gdy do niego dojdzie. Ten istotny dokument:

• szczegółowo definiuje pojęcie mobbingu, wymieniając konkretne zachowania, które są absolutnie niedopuszczalne,
• zawiera procedury dotyczące zgłaszania skarg i ich rozpatrywania,
• wskazuje konsekwencje, jakie czekają osoby dopuszczające się mobbingu,
• określa zakres wsparcia oferowanego ofiarom.

Kluczowe jest, aby treść tej polityki była łatwo dostępna dla wszystkich pracowników i regularnie aktualizowana, aby pozostawała skuteczna i adekwatna. Ma to na celu zminimalizowanie ryzyka wystąpienia mobbingu poprzez jasne sprecyzowanie definicji tego zjawiska, wskazanie zakazanych działań i ustalenie konkretnych kroków postępowania w przypadku jego wystąpienia. Polityka ta powinna zawierać dokładne instrukcje dotyczące zgłaszania incydentów, ich analizy oraz możliwych kar dla sprawców. Dzięki polityce antymobbingowej pracownicy mają możliwość zgłoszenia skargi, która zostanie rozpatrzona przez wyznaczone osoby lub specjalną komisję. Co istotne, osobie zgłaszającej problem gwarantowana jest pełna poufność. Niezwykle ważne jest również określenie kar za mobbing, które mogą obejmować upomnienia, nagany, kary finansowe, a w skrajnych przypadkach nawet zwolnienie z pracy. Ponadto, polityka ta powinna informować o dostępnych formach wsparcia, takich jak pomoc psychologiczna i prawna, skierowana do ofiar mobbingu. Wprowadzenie efektywnej polityki antymobbingowej sprzyja budowaniu kultury szacunku w miejscu pracy, pozwalając na uniknięcie negatywnych konsekwencji związanych z mobbingiem.

Jakie działania mogą być podejmowane w celu eliminacji mobbingu?

Skuteczna walka z mobbingiem wymaga wdrożenia zarówno działań profilaktycznych, jak i interwencyjnych. Kluczowe jest podjęcie następujących kroków:

• regularne szkolenia dla wszystkich pracowników, od szeregowych po kadrę zarządzającą, mające na celu zwiększenie świadomości na temat mobbingu, jego źródeł i konsekwencji,
• wprowadzenie anonimowych ankiet monitorujących sytuację w firmie i diagnozujących problemy,
• mediacje ułatwiające rozwiązywanie konfliktów,
• powołanie komisji antymobbingowej z przedstawicielami różnych działów, gwarantującej sprawiedliwe rozpatrywanie skarg i obiektywne decyzje,
• zapewnienie ofiarom nękania dostępu do wsparcia psychologicznego,
• egzekwowanie konsekwencji wobec sprawców mobbingu, zgodnie z prawem pracy i regulaminami firmy, co sygnalizuje niedopuszczalność takich zachowań,
• budowanie kultury wzajemnego szacunku i otwartej komunikacji,
• zapewnienie ofiarom dostępu do profesjonalnej pomocy prawnej od specjalisty prawa pracy.

Takie kompleksowe podejście znacząco zwiększa szanse na wyeliminowanie mobbingu i stworzenie zdrowego oraz bezpiecznego środowiska pracy.

Kiedy socjopata odpuszcza? Zrozumienie manipulacyjnych strategii

Gdzie zgłosić mobbing w pracy?

Mobbing można zgłosić zarówno wewnątrz firmy, jak i poza nią, poszukując sprawiedliwości i ochrony. Zazwyczaj pierwszym krokiem jest zwrócenie się do przełożonego lub działu kadr, ponieważ wiele przedsiębiorstw powołuje specjalne komisje do analizowania tego typu zgłoszeń. Jeśli jednak interwencja w firmie okaże się nieskuteczna, masz możliwość zgłoszenia sprawy do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Instytucja ta kontroluje, czy pracodawca przestrzega obowiązujących przepisów prawa pracy, w tym regulacji dotyczących mobbingu. Składając skargę do PIP, pamiętaj o dokładnym opisaniu sytuacji i załączeniu wszelkich dostępnych dowodów, na przykład e-maili, wiadomości tekstowych czy nagrań audio/wideo. W ostateczności sprawę można skierować na drogę sądową, wnosząc pozew do sądu pracy i ubiegając się o należne odszkodowanie. Ponadto warto skonsultować się z adwokatem specjalizującym się w prawie pracy, który doradzi w kwestiach prawnych. Organizacje antymobbingowe oferują również wsparcie, zarówno prawne, jak i psychologiczne, dla osób doświadczających tego zjawiska. Zgromadzenie mocnych dowodów, takich jak relacje świadków, znacząco zwiększa szanse na pomyślne rozpatrzenie sprawy.

Jakie roszczenia może zgłaszać ofiara mobbingu?

Osoba doświadczająca mobbingu ma możliwość ubiegania się o rekompensatę za szkody, zarówno te moralne, jak i materialne. Do dyspozycji są następujące formy wsparcia finansowego:

• zadośćuczynienie pieniężne: stanowi formę rekompensaty za cierpienie psychiczne, stres oraz naruszenie godności osobistej. Uwzględnia się tutaj negatywny wpływ mobbingu na kondycję psychiczną i fizyczną ofiary. Wysokość zadośćuczynienia jest uzależniona od intensywności i czasu trwania mobbingu, a także od jego wpływu na życie poszkodowanego,
• odszkodowanie za poniesione straty materialne: dotyczy to strat finansowych, które wynikają z działań mobbingowych. Możemy tu wymienić utracone dochody podczas zwolnienia lekarskiego, jak również wydatki związane z leczeniem – terapią, wizytami lekarskimi, zakupem leków – czy też koszty związane z przekwalifikowaniem zawodowym lub poszukiwaniem nowego zatrudnienia. Kluczowe jest, aby móc udokumentować wszystkie poniesione wydatki,
• odszkodowanie związane z rozwiązaniem umowy o pracę: jeżeli osoba dotknięta mobbingiem była zmuszona do rezygnacji z pracy z powodu zaistniałej sytuacji, przysługuje jej odszkodowanie. Zazwyczaj odpowiada ono wynagrodzeniu za okres wypowiedzenia. Sytuacja może się jednak różnić w zależności od rodzaju umowy – czy była ona zawarta na czas określony, czy nieokreślony.

Wartość roszczeń zależy od wielu czynników, takich jak intensywność i czas trwania mobbingu, skutki zdrowotne, sytuacja zawodowa i osobista ofiary, a także od sytuacji finansowej osoby dopuszczającej się mobbingu.

Jak reagować na docinki, złośliwości i uszczypliwości? Skuteczne strategie

Jakie znaczenie ma zadośćuczynienie za mobbing?

Zadośćuczynienie za mobbing to rekompensata finansowa mająca na celu złagodzenie cierpienia osoby poszkodowanej, zarówno psychicznego, jak i fizycznego. Obejmuje ono również naruszenie jej podstawowych praw, takich jak prawo do zdrowia i poszanowania godności osobistej. Jego zasadniczym celem jest naprawienie szkód o charakterze niematerialnym, powstałych w wyniku działań mobbingowych, których wycena jest szczególnie trudna.

Każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie, a sąd, ustalając wysokość kwoty zadośćuczynienia, bierze pod uwagę szereg istotnych czynników. Kluczowe znaczenie ma stopień nasilenia mobbingu, czas jego trwania oraz wpływ, jaki wywarł on na życie ofiary. Sąd szczegółowo analizuje:

• czas trwania działań mobbingowych,
• ich intensywność,
• skutki dla zdrowia psychicznego i fizycznego pokrzywdzonego,
• wpływ na jego aktywność zawodową i życie osobiste,
• zachowanie sprawcy.

Zadośćuczynienie przyznawane jest w formie świadczenia pieniężnego, które może być wypłacone jednorazowo lub w ratach. Należy pamiętać, że ofiara, oprócz zadośćuczynienia, ma prawo dochodzić odszkodowania, które ma na celu pokrycie poniesionych strat finansowych, takich jak utracone wynagrodzenie czy koszty związane z leczeniem. Zadośćuczynienie odgrywa istotną rolę w ochronie praw pracowniczych i umożliwia dochodzenie sprawiedliwości za doznane krzywdy. Pełni ono również ważną funkcję prewencyjną, motywując pracodawców do wdrażania efektywnych zasad i procedur, które mają na celu zapobieganie mobbingowi w miejscu pracy.