Wilhelm Adolph


Wilhelm Balthasar Adolph, urodzony w 1729 roku w Górze, a zmarły w 1781 roku, to postać, która wywarła znaczący wpływ na muzykę liturgiczną swojego czasu. Był niemieckim kompozytorem, kantor oraz dyrektorem katolickich szkół parafialnych w Świebodzinie i Górze, pisał w charakterystycznym dla epoki stylu galant, który odzwierciedlał w jego twórczości.

Wilhelm był synem Andreasa Josepha Adolpha, który miał różne funkcje w mieście, w tym księgowego kasy miejskiej, a później ławnika i asesora sądowego. Jego matka, Anna Catharina z d. Gräbner, pochodziła z zasłużonej rodziny, której członek, Sebastian Gräbner, był chirurgiem miejskim, radnym oraz zarządcą kasy kościoła parafialnego w Górze.

W 1748 roku Wilhelm Adolph objął posadę kantora, a prawdopodobnie także rektora, w kościele pw. św. Michała Archanioła w Świebodzinie (niem. Schwiebus). Wkrótce potem związał się małżeństwem z Anną Rosiną Lange, córką celnika z Zielonej Góry oraz zarządcy dóbr cysterek z Trzebnicy. Para doczekała się pięciorga dzieci. Najstarszy znany rękopis Adolpha, odnoszący się do jego kompozycji, to odpis Litaniae de BMV z 1757 roku.

W 1766 roku, kompozytor wraz z rodziną powrócił do swojej rodzinnej Góry, obejmując tam obowiązki konrektora (wicedyrektora) i kantora w kościele pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Już w 1768 roku był notowany jako rektor tej instytucji, a jego pracowitość i aktywność w życiu kulturalnym miasta były zauważalne, co potwierdzają honoraria zapisane w rachunkach parafialnych za muzykę towarzyszącą różnym nabożeństwom.

Po śmierci Adolpha w 1781 roku, jego stanowisko pozostało nieobsadzone przez okres dwóch lat. W jego dorobku znajdują się cztery znane kompozycje przeznaczone na chór oraz mały zespół instrumentalny, które przetrwały do naszych czasów w pojedynczych kopiach:

  • Litaniae de Beata Virgine Maria sub titulo Mater Divin[a]e Gratiae (sprzed 1757),
  • Missa ex C (prawdopodobny autograf, sprzed 1766),
  • Missa [in D],
  • Vesperae in F (prawdopodobny autograf).

Muzyka Adolpha reprezentuje styl galant, który charakteryzuje się lekką i zgrabną formą. Jego utwory były pisane na chór 3- lub 4-głosowy, w którym wyróżniały się partie solowe oraz na zespół instrumentalny, oparty na trio kościelnym, składającym się z dwóch skrzypiec i basso continuo, a także z altówką lub dodatkowymi instrumentami dętymi.

Formalnie, jego kompozycje korzystają z tradycyjnych schematów formy kantatowej, wyróżniając się znaczącą rolą techniki koncertującej oraz solowych partii muzycznych, co czyni je nie tylko dziełami liturgicznymi, ale też artystycznymi osiągnięciami tamtej epoki.

Nagrania dzieł

Jak dotąd, zarejestrowano jedynie dzieło Vesperae in F, które w tamtym czasie uznawane było za twór nieznanego kompozytora. Proces nagrania został zrealizowany przez renomowane zespoły, takie jak Musica Sacra, Bennonitae Cantantes oraz Clementinum, które prowadzone były przez dyrygenta Piotra Wilczyńskiego.

Album, na którym znajduje się to wyjątkowe dzieło, został wydany przez wydawnictwo Acte Préalable w roku 2002.

Przypisy

  1. Musica Sacra, Bennonitae Cantantes, Clementinum, dyr. Wilczyński Piotr. Adolpho – Vesperae in F [dokument dźwiękowy], Jan M. Gładysz, Tadeusz Maciejewski (wstęp). Acte Préalable 2002 r. 1 płyta CD: AP0083.
  2. Strużyński 2021 r., s. 19.
  3. Strużyński 2021 r., s. 16.
  4. Strużyński 2021 r., s. 15.
  5. Strużyński 2021 r., s. 8–9.
  6. Strużyński 2021 r., s. 8.
  7. Strużyński 2021 r., s. 7–8.
  8. Strużyński 2021 r., s. 6.
  9. Strużyński 2021 r., s. 5.
  10. Chrzest miał miejsce 9.01.1729 r. w Guhrau, obecnie Górze Śląskiej.

Oceń: Wilhelm Adolph

Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:6